Άλλη μία χαμένη ευκαιρία;*

Πολλά άρθρα έχουν γραφεί για την επερχόμενη συνταγματική αναθεώρηση και τους τομείς στους οποίους πρέπει να δοθεί βαρύτητα, χωρίς όμως να προτείνονται ριζικές αλλαγές στο εκλογικό σύστημα και την λειτουργία της Βουλής. Το παρόν άρθρο θα ασχοληθεί με δύο παραδείγματα από το Αμερικάνικο σύστημα (8ετία Μπους και όριο δανεισμού και χρέους του δημόσιου) για να εξεταστεί εάν και πόσο μπορούμε να «ξεκλέψουμε» στοιχεία από το Αμερικάνικο γίγνεσθαι.

Ξεκινώντας με την 8ετιά Μπους, το γενικό συναίσθημα εντός και εκτός Αμερικής ήταν ότι υπήρξε ιδιαίτερα επιζήμια σε όρους οικονομίας και εξωτερικής πολιτικής. Η καθολική παραδοχή έστειλε ηχηρά μηνύματα για την ρότα που θα ακολουθηθεί την επόμενη δεκαετία. Με το Ευρωπαϊκό εκλογικό σύστημα, οι πρόωρες εκλογές μπορεί να είχαν μειώσει τον χρόνο ζωής της συγκεκριμένης διακυβέρνησης, όμως δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι το κοινωνικό σύνολο θα είχε κατανοήσει το μεγάλο λάθος της επανεκλογής του Μπους, όταν μια «λανθασμένη» επιλογή μπορεί να διορθώνεται, θεωρητικά, εύκολα με πρόωρη προσφυγή στην ύψιστη δημοκρατική διαδικασία. Είναι θέμα σεβασμού των θεσμών και της λειτουργίας της δημοκρατίας. Είναι θέμα νοοτροπίας. Αποτέλεσμα η εκλογή Ομπάμα και η επανεκλογή του 4 χρόνια μετά.

Όσον αφορά, την λειτουργία των Κοινοβουλευτικών θεσμών, το σύστημα της γερουσίας και της βουλής των αντιπροσώπων, από πρώτη όψη, φαίνεται ιδιαίτερα δυσκίνητο, όσον αφορά την έγκριση ενός σημαντικού νομοσχεδίου, όπως εκείνο για την υγεία (healthcare). Για να υπογραφεί από τον Πρόεδρο ένα νομοσχέδιο, πρέπει πρώτα να ψηφιστεί και από τα δύο όργανα κοινοβουλευτικής εξουσίας, στα οποία δεν πλειοψηφεί πάντα το κυβερνών κόμμα.

Το συγκεκριμένο σύστημα διαθέτει ιδιαίτερα πλεονεκτήματα, τα οποία και θα εξεταστούν υπό το πρίσμα της κρίσης με το όριο χρέους και δανεισμού του Αμερικάνικου κράτους.

Εκτός από το θέμα της λογοδοσίας της κυβέρνησης στην αντιπολίτευση, με αυτό το σύστημα οι λαϊκίστικες και ακραίες πολιτικές κρίνονται απευθείας από τον πολίτη, ο οποίος μπορεί και ασκεί πίεση προς την εξουσία για μεγαλύτερη διαλλακτικότητα μεταξύ των αντιμαχόμενων μερών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το κλείσιμο των δημοσίων υπηρεσιών για πάνω από δύο βδομάδες, λόγω της ασυμφωνίας των δύο κομμάτων για το όριο του δημόσιου χρέους. Η τακτική των Ρεπουμπλικάνων να εκβιάσουν τους Δημοκρατικούς με χρεωκοπία του δημοσίου εάν δεν επαναφέρουν το σύστημα υγείας στην πρότερη κατάσταση, επικρίθηκε δημόσια και από ψηφοφόρους των Ρεπουμπλικάνων με αποτέλεσμα να υπάρξει προσωρινή λύση στο ανώτατο ύψος του κρατικού δανεισμού. Παρά το διαφαινόμενο «ναυάγιο», η λύση επήλθε με την δημόσια κατακραυγή να παίζει μεγάλο ρόλο στο να εκλογικεύσει τα διαφωνούντα μέρη. Στο Ευρωπαϊκό σύστημα, η λογοδοσία και η δύναμη του κοινωνικού αντίλογου είναι ιδιαίτερα περιορισμένη, όταν η πλειοψηφία μπορεί, παρά τις όποιες διαφωνίες, να περάσει μέσα στο Κοινοβούλιο την μεγάλη πλειοψηφία των νόμων που καταθέτει.

Στα του οίκου μας, η δυναμική ενός εποικοδομητικού διαλόγου μεταξύ πολιτών και πολιτικών, μπορεί να αναδείξει και την γύμνια παράλογων τρόπων αντίδρασης του κοινωνικού συνόλου που δεν προσφέρουν ουσιαστικά στον δημόσιο διάλογο, όπως η κατάληψη δημόσιων χώρων, μνημείων, κλπ.

Το παρόν άρθρο δεν προτείνει πιστή αντιγραφή του Αμερικάνικου μοντέλου, αλλά μεταλαμπάδευση εκείνων των στοιχειών που θα εδραιώσουν την δυτική νοοτροπία στο πετσί του μέσου Έλληνα. Με την συνταγματική αναθεώρηση να έρχεται, μήπως ήρθε η ώρα να παραδεχτούμε ότι το παρόν σύστημα εξουσίας έχει χρεοκοπήσει σε όρους παραγωγικότητας και αποδοτικότητας;

*Δημοσιεύθηκε στην Parallaximag.gr

(http://www.parallaximag.gr/parallax-view/alli-mia-hameni-eykairia)

Περιφερειακές - Δημοτικές Εκλογές 2014: Ευκαιρία για άλλο ένα βήμα μπροστά*

Ένας χρόνος έμεινε για τις επόμενες περιφερειακές - δημοτικές εκλογές, εφόσον τηρηθεί ο νόμος Ραγκούση. Οι καθημερινές και μη εξελίξεις ραγδαίες, με το πολιτικό σκηνικό να εμφανίζεται πιο ρευστό από ποτέ και την απειλή της δημοκρατικής εκτροπής να μην θυμίζει σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Σε αυτό το πλαίσιο, η εκπεφρασμένη ανάγκη για κάτι διαφορετικό, κάτι το αλλιώτικο, πάντα στα πλαίσια της δημοκρατικής νομιμότητας, υποδηλώνει ότι δεν έχουμε παραιτηθεί σαν κοινωνία από την ζωή και έχουμε ακόμα σφυγμό. Προτού αναλωθεί η συζήτηση στο ανώτατο επίπεδο των τριών εξουσιών, αυτό το άρθρο κρίνει σκόπιμο να εστιάσει στην αλλαγή νοοτροπίας, αρχικά σε τοπικό επίπεδο, που θα συμπαρασύρει σε ένα ντόμινο μεγαλύτερων αλλαγών.

Εν έτει 2013, το αίτημα για υποψηφιότητες δημάρχων (περιφερειαρχών) και δημοτικών (περιφερειακών) συμβούλων, ανεξάρτητων από κάθε είδους κομματικό σωλήνα, φαντάζει θεμιτό και ιδιαίτερα σημαντικό. Άνθρωποι πετυχημένοι στον επαγγελματικό τους τομέα, που έχουν την θέληση να μεταλαμπαδεύσουν τις γνώσεις τους στην διοίκηση ενός δήμου - περιφέρειας. Παράλληλα, νέοι άνθρωποι με πολλή όρεξη για να δώσουν ζωντάνια στα καθήκοντα ενός δημοτικού – περιφερειακού συμβούλου και να βάλουν την πινελιά τους στην πόλη που μεγάλωσαν.

Ο γράφων θεωρεί ότι η συγκεκριμένη αλλαγή νοοτροπίας σε τοπικό επίπεδο, μπορεί να συμβάλλει σε μια πανεθνική συζήτηση για την, από δω και πέρα, συμμετοχή στα κοινά. Σίγουρα, μια τολμηρή συνταγματική αναθεώρηση μπορεί να προωθήσει τον εκσυγχρονισμό του Κοινοβουλίου και της πολιτικής ζωής του τόπου, αλλά, επ’ ουδενί, δεν είναι πανάκεια για όλα τα, κατά καιρούς, φαινόμενα που ταλανίζουν τον όμορφο μας τόπο.

Σε αυτό το σημείο, αξίζει να επισημανθεί ότι η ανάγκη για απαγκίστρωση της πολιτικής ζωής από τους έγχρωμους και μη κομματικούς σωλήνες, δεν είναι νέο κοινωνικό αίτημα. Η χώρα μας διαθέτει πλούσιο δυναμικό προσωπικό, σε κάθε ηλικία και σε κάθε ειδικότητα, το οποίο στις πλείστες των πολιτικών διεργασιών, παραμένει εξορισμένο και, κατά συνέπεια, ανενεργό. Δεν είναι ουτοπικό να τονιστεί ότι τα κοινοβουλευτικά κόμματα θα έχουν μόνο κέρδος από την στήριξη συνδυασμών ανεξάρτητων από το κομματικό τους ακροατήριο.

Το 2010 στις εκλογές, ανεξάρτητοι συνδυασμοί σε Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Πάτρα, Βόλο και σε άλλες πόλεις, που υποστηρίχθηκαν στην πορεία και από κόμματα, κέρδισαν μεγάλες μάχες ενάντια στο κομματικό κατεστημένο. Πετυχημένοι ή αποτυχημένοι στο έργο τους έως τώρα, η εκλογή ανεξάρτητων συνδυασμών συνετέλεσε στο να γίνει το πολυπόθητο βήμα μπροστά για το πολιτικό γίγνεσθαι.

Παρόλ' αυτά, ένα μονάχα βήμα δεν αρκεί, γι' αυτό στις εκλογές του 2014, ας δώσουμε καθολική ώθηση σε πετυχημένους ανθρώπους, προερχόμενους από την (άτυπη αλλά υπαρκτή) κοινωνία των πολιτών και συμβάλλοντες στην αναγέννηση του πολιτικού προσωπικού της χώρας.

*Δημοσιεύθηκε στην Parallaximag.gr

(http://www.parallaximag.gr/parallax-view/perifereiakes-dimotikes-ekloges-2014-eykairia-gia-allo-ena-vima-mprosta)